główna zawartość strony

Zestaw ćwiczeń narządów artykulacyjnych przygotowujących do wywołania głoski "r"

Ćwiczenia języka:

1. Sklejanie pierogów - nagryzanie brzegów języka zębami (masaż) i rozciąganie języka).

2. Wyżymaczka - przeciskanie języka przez maksymalnie zbliżone do siebie zęby.

3. Łopatka - wysuwanie szerokiego języka z buzi nie dotykając zębów.

4. Konik - kląskanie czubkiem języka o podniebienie twarde (zmiana układu warg jak przy głosce u - i.

5. Zaczarowane miejsce - odklejanie czubkiem języka z przedniej części podniebienia twardego chrupki, opłatka, czekolady, nutelli, kropli miodu, itp.

6. Przytrzymywanie czubkiem języka, ssanie cukierka pudrowego lub naśladowanie.

7. Zdmuchiwanie skrawka papieru umieszczonego na czubku języka.

8. Młotek - szybkie wypowiadanie głoski [l] dotykając czubkiem języka o górny wałek dziąsłowy.

9. Trzepanie dywanów - szybkie i kilkukrotne uderzanie językiem o górną wargę wybrzmiewając [ly].

10. Piosenkarz - śpiewanie różnych melodii na sylabach, poruszając jedynie językiem - nie brodą, przy szeroko otwartych ustach:

la, la, la, lo, lo, lo, le, le, le, lu, lu, lu, ly, ly, ly.

11. Wypowiadanie zbitki sylabowej lalolule najpierw wolno, potem coraz szybciej.

12. Chiński język - wypowiadanie zbitek sylabowych - szybko i kilkakrotnie:

nalapatada, nolopotodo, nelepetede, nuluputudu, nylypytydy.

13. Traktor - wielokrotne, coraz szybsze wypowiadanie zbitki bd, a następnie sylab:

bda, bdo, bde, bdu, bdy,

pta, pto, pte, ptu, pty,

bda - pta, bdo - pto, bde - pte,

bdu - ptu, bdy - pty.

14. Paplanie - wielokrotne coraz szybsze wypowiadanie: tedamwa, tat tedat, ente dente, lelum polelum, ble, ble, ble, tla, tlo, tlu.

15. Karabin maszynowy - wielokrotne, energiczne wypowiadanie [ttt], [ddd], [td] [tdn] (najpierw wolno, potem coraz szybciej) dotykając czubkiem języka o górny wałek dziąsłowy przy szeroko otwartych ustach, potem sylaby:

te, te, te, ty, ty, ty,

de, de, de, dy, dy, dy.

A następnie zbitki sylabowe:

teda - teda, tede - tede,

tedo - tedo, tedu - tedu, tedy - tedy.

16. Wypowiadanie rymowanki - głoska [t] wymawiana w sposób przytępiony, tzn. z językiem na podniebieniu:

Kto to tutaj tak tupie?

To tato tutaj tak tupie.

Ach, tato tutaj tak tupie!

17. Piła - wybrzmiewanie przedłużonego [d] z równoczesnymi energicznymi, poziomymi ruchami palcem po wędzidełku podjęzykowym.

18. Suszarka - mocne dmuchanie na czubek języka uniesiony do wałka dziąsłowego, aż do pojawienia się tr.

19. Zepsuty traktor - mocne akcentowanie głoski [t] w czasie wybrzmiewania zbitek tll, tll, trl najpierw szeptem, potem głośno.

20. Mały ptaszek uczy się śpiewać - powtarzanie sylab szeptem, a następnie głośno:

la, la, la, trla, lo, lo, lo,trlo,

lu, lu, lu, trlu, le, le, le, trle,

ly, ly, ly, trly, li, li, li, trli.

21. Śpiew ptaków - szeptem i głośno wypowiadanie trla, trlo, trle, trlu, trly.

22. Wyrazy dźwiękonaśladowcze

naśladowanie odgłosów zaczynając od szeptu:

gra na trąbce - tra ta ta, tru tu tu, tre te te,

zepsuty karabin maszynowy - tr tr tr, dr dr dr,

groźny pies - wrr, wrr, wrr,

traktor - tur tur tur, tyr tyr tyr, pyr pyr pyr,

fruwające ptaki - fru, fru, fru,

ćwierkające wróble - ćwir, ćwir, ćwir,

świnka - chrum, chrum,

zatrzymanie konia - pr, pr,

śpioch - chr, chr, chr,

dzwonek - dryń, dryń,

szorowanie zębów - szuru, szuru,

zapalanie światła - pstryk,

pękający balonik - trach,

wrona - kra, kra,

samochód - brum, brum.

• Rozmowa w języku Zulu – Gula :

powtarzanie sylab zawierających głoskę r: tra, tro, tre, tru, try, atra, atro, atre, atru, atry; otra, otro, otre, otru, otry; etra, etre, etru, etry; utra, utro, utru, utry; ytra, ytro, ytre, ytry, dra, dro, dre dru, dry adra, adro, adre, adru, adry, odra, odro, odre, odru, odry, edra, edre, edro, edru, edry, udra, udro, udre, udru, udry, ydra, ydro, ydre, ydru, ydry, ar, or, er, ur, yr, ra, ro re, ru, ry

Utrwalanie prawidłowej wymowy głoski r w wyrazach:

trawa, trasa, tramwaj, tratwa, trampki, tran, trochę, troje, trudny, truskawka, trybuna, strażak, wiatrak, siostra, futro, jutro, lustro, patrol, wątroba, piętro, strona, opatrunek, struś, strumyk, futryna, cytryna, strych, strach, trąba kołdra, wiadro, zdrowy, biedronka, landrynki, adres, hydrant, drabina, droga, drut, drugi, drogi, druk, drobne, draka, drylownica, drań, mądry, wydry, podróż, kadra, praca, pralka, pralnia, prasa; prosty, proszę, prosiak, problem; prędko, precel, prezent, próba, próchno, oprawa, uprasowany, wyprawa brat, brama, bratki broda, broszka, brokuły, bruk, brudny, brulion bryła, bryka, brylanty ubranie, obrazek, zebra, obrona, obroża, obrok